УДК: 621.355

AKKUMULYATOR BATAREYALARINI REAL VAQT REJIMIDA PARAMETRLARNI NAZORAT QILISH JARAYONINI MATEMATIK MODELINI TAKOMILLASHTIRISH

Авторы: Qarshibayev A.I. || Ataullayev A.O. || Murodov X.Sh.

Рубрика: Электроэнергетика || Выпуск: №1 (Январь-Март), 2024 год. || Скачать

Maqolada parallel ulangan bir xil kuchlanishli va har xil kuchlanishli qo‘rg‘oshin–kislotali geleviy akkumulyator batareyalarining zaryadlash jarayonining real vaqt rejimidagi matematik modeli va Matlab/Simulinkdagi modeli izohlangan. Akkumulyator batareyalarining har xil turini bitta manba orqali zaryadlangan yoki zaryadsizlangandagi elektrotexnik parametrlarining o‘zgarishi tahlil qilingan. Akkumulyator batareyalarining turli kuchlanishlar bilan zaryadlanishini uning sikllar soniga, zaryadlanish darajasi va zaryadsizlanish chuqurligi ko‘rsatkichlariga ta’siri o‘rganilgan. Katta quvvatli akkumulyator batareyalarning ko‘plab batareyalarni yig’ishda akkumulyator turiga, tuzulishiga, zaryadlanish va zaryadsizlanish rejimlariga tekshirish orqali ularning uzoq muddatli ishlay olish va optimal ishlashini ta’minlashga qaratiladi. Shuningdek maqolada qisqacha simulyatsiyalash metodlari, akkumulyator batareyalarni parallel va ketma-ket yig‘ilgandagi yangi uslublar va modellashtirish natijalari keltirilgan. Bu modellarni yuqori quvvatli akkumulyator batareyalari mavjud issiqlik elektr stansiayalarida lokal energetik tizimlar uchun yig‘iluvch bloklarini loyihalashda qo‘llasa bo‘ladi.

Tayanch iboralar: akkumulyator batareyasi, matematik model, zaryadlanish, zaryadsizlanish, parallel, ketma-ket, elektrotexnik parametr, kuchlanish, ishchi rejim, elektrotexnik parametr.

 

В статье рассмотрена математическая модель процесса зарядки свинцово–кислотных гелиевых аккумуляторов одинакового и разного напряжения, подключенных параллельно, в реальном времени и модель в Matlab/Simulink. Проанализированы изменения электротехнических параметров различных типов аккумуляторных батарей при их зарядке или разрядке от одного источника. Изучено влияние заряда аккумуляторных батарей с различным напряжением на количество его циклов, показатели уровня заряда и глубины разряда. Аккумулятор большой ёмкости фокусируется на обеспечении долговечности и оптимальной производительности аккумуляторов путём проверки их типа, конструкции, режимов зарядки и разрядки при сборке многих аккумуляторов. В статье также представлены краткие методы моделирования, новые методы и результаты моделирования при параллельной и последовательной сборке аккумуляторных батарей. Данные модели могут быть использованы при проектировании сборочных агрегатов для локальных энергосистем на тепловых электростанциях, где имеются аккумуляторные батареи большой мощности.

Ключевые слова: аккумуляторная батарея, математическая модель, заряд, разряд, параллельный, последовательный, электротехнический параметр, напряжение, рабочий режим, электротехнический параметр.

 




Библиографический список

  1. Лагутина Е.И. Математическая модель функционирования cистемы разогрева аккумуляторной батареи с помощью химического нагревательного элемента // «Universum: технические науки». – М.: «МЦНО», 2016. – С. 105-111.
  2. 2. Рыкованов А.С. Активные и пассивные системы баланса Li-ion аккумуляторных батарей // Силовая электроника. – № 3. – М.: «Компоненты и технологии», 2014. – С. 121-124.
  3. Смоленцев Н.И. Накопители энергии в локальных электрических сетях // Ползуновский вестник. – № 4. – М.: «Электрика», 2013. – С. 176-181.
  4. Ataullaev N.O., Dziaruhina E.A., Murodov Kh.Sh. Static Characteristics of Magnetic Modulation DC Converters with Analog Filter // Международный научно-технический журнал. № 5. – Белорусия: «Наука и техника», 2023. – С. 428-433.
  5. Бухаров А.И., Емельянов А.A., Суднов В.П. Средства заряда аккумуляторов и аккумуляторных батарей // Справочник. № 1. – М.: «Электромеханикам», 1988. – 288 с.
  6. 6. Qarshibaev A.I., Narzullaev B.Sh., Murodov H.Sh. Models and methods of optimization of electricity consumption control in industrial enterprises // Физический журнал. – № 1. Том 1679. – Красноярск – Россия: «Прикладная физика», – С. 1-6. doi:10.1088/1742-6596/1679/2/022074.
  7. Turdibekov K.X., Sulliev A.X., Iskandarova O.S., Boboqulov J.S. Experimental and statistical methods for studying the modes of electric power systems under conditions of uncertainty // «E3S Web of Conferences». No. 1. – Vol. 452, EDP Sciences, 2023, pp. 1-6.
  8. Tatkeyeva G., Kurabayev I., Ataullaev N., Murodov X. Experimental research of the developed method to determine the network insulation for ungrounded AC systems in laboratory conditions // Международная конференция по электротехнике. № 3. – Белорусия, июль, 2022. – С. 1-4.
  9. Dobrego K.V., Bladyko Y.V. Modeling Battery Connections in the Electronic Lab. // Известия высших учебных заведений и энергетических объединений стран СНГ. – № 1. – Белорусия: «Энергетика», 2021. С. 27-39. https://doi.org/10.21122/1029-7448-2021-64-5-381-392.
  10. 11. Murodov Kh.Sh., Karshibayev A.I. Development of the management system of technical indications of high-power charger-discharger rectifier device // «E3S Web of Conferences». – № 1. – Vol. 417, EDP Sciences, 2023, pp. 1-6. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202341703012.
  11. Ufert M., Baker B. Battery Ageing as Part of the System Design of Battery Electric Urban Bus Fleets // Белорусский национальный технический университет. – Белорусия: «Наука и техника». – № 19(1), 2020. – С. 12-19. https://doi.org/10.21122/2227-1031-2020-19-1-12-19.
  12. Murodov X.SH., Qarshibayev A.I., Boboqulov J.S. Elektr energiyasini yig‘uvchi elektr kimyoviy moslamalarni qutblash tashkil etuvchisi qiymatini hisoblash dasturi. – T.: «Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi guvohnomasi», DGU 30084. 2023. – 1 b.