Мақолада пульпанинг электркимёвий параметрларини ҳисобга олган ҳолда мис-молибден рудаларини технологик типлаштириш муаммолари кўриб чиқилади. Қайд этилганки, МДҲ ва жаҳон амалиёти таҳлили фақат эришилган технологик кўрсаткичларнинг ўзаро алоқасини водород кўрсаткичи қийматларининг вариацияси билан ўрнатиш имконини беради. Бунда муайян ишлаб чиқаришда қўлланиладиган режим параметрлари векторининг кўп факторлиги эканлиги ҳисобга олинмаган. Эрдэнэтийн-Овоо кони мисолида ахборий параметлар гуруҳи ажратилган: рудадаги мис миқдори, коллектив концентратдаги мис миқдори, мис ва молибден бўйича бойитилиш даражаси, редокс-потенциал, пульпадаги сульфид-ионларини пульпа ютишини кинетикасининг характеристикаси, йиғувчи ионларининг пульпада ютилиш характеристикаси, водород кўрсаткичи, гидрофоб сақловчи жинслар мавжудлигини ифодалайдиган кўпикланиш ва ҳар хил турдаги шихталарда пульпанинг ионли таркиби ҳосил бўлиши хусусиятининг характеристикаси. Бошланғич маълумотларни таҳлил қилиш ва ишлаш учун тасодифий функцияларнинг гермоник ажралишини ва факторли таҳлилни жамлаган чуқурлашган статистика методлари кўлланилган. Исботландики, режим параметрлари, пульпадаги электрокимёвий параметрлар қийматлари қайта ишланаётган руда массаси турини ифодалайди ва технологик кўрсатгичларга сезиларли таъсир кўрсатади. Технологик жараёнларни бошқариш пайтида оператор ҳаракатларининг айнан бир эмаслиги кўрсатилган.
Таянч иборалар: Эрдэнэтийн-Овоо кони мис-молибден рудалари, флотация, тасодифий функцияларнинг гермоник ажралиши, факторли таҳлил, флотацион объектнинг кўпфакторлилиги ва эгри чизиқлилиги, миснинг таркиби ва металлни ажратиб олиш, пульпанинг электрокимёвий потенциали, рH, оксидлаш потенциали, сульфидли ионлар концентрацияси, пульпанинг ксантогенатни ютувчанлиги, кўпикли модданинг тушиш тезлиги.
The paper considers the problem of technological typification of copper-molybdenum ores taking into account the electrochemical parameters of the pulp. It is noted that the analysis of world practice and the CIS allows us to establish only the interrelation of the techno-logical indicators achieved with the variation of the values of the hydrogen index. This does not take into account the multifactor nature of the regime parameters used in a particular production. In the example of the Erdenetiyn-Ovoo deposit, a group of information parameters is identified: the copper content in the ore, the copper content in the collective concentrate, the copper and molybdenum enrichment depth, the redox potential, the kinetics of sulphide ion absorption, the collector ion absorptivity of the pulp, hydrogen ion concentration, characteristics of foaming, reflecting the presence of enclosing hydrophobic rocks and features of the formation of the ionic composition of the pulp on various types of charge. For processing and analysis of the initial data, in-depth statistics methods are used, including the harmonic expansion of random func-tions and factor analysis. It has been proved that the values of the regime parameters, including the electrochemical parameters of the pulp, reflect the type of ore processed and have a significant effect on technological indicators. The inadequacy of the operator's actions in the process control is shown.
Key words: copper-molybdenum ores of the Erdenetiyn-Ovoo deposit, flotation, harmonic expansion of random functions, factor anal-ysis, multifactor and nonlinearity of the flotation object, copper content and metal recovery, electrochemical potential of the pulp, pH, oxi-dation potential, concentration of sulfide ions, xanthate absorptivity by pulp, the rate of loss of the foam product.
